Հրամայական Եղանակ

284. Հրաման արտահայտող նախադասությունները գտի՛ր և դրանց բայերն ընդգծի՛ր:

Կշրջես աշխարհից աշխարհ ու տուն կգաս:
Շրջի՛ր աշխարհից աշխարհ ու տուն արի՛:
Արծվի ճուտ ես պահում, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Արծվի ճուտ պահի՛ր, որ մեծանա, արծիվ դառնա:
Չես քնի, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:
Մի՛ քնիր, մինչև տատդ հեքիաթ չպատմի:

285. Տրված բայերի հրամայական ձևերը կազմի՛ր:
            Օրինակ՝
գրել – գրի՛ր – գրեցե՛ք, աղալ- աղա՛- աղացե՛ք:

Ա. Սիրել-սիրի՛ր-սիրե՛ք, կանչել-կանի՛ր-կանչե՛ք, նկարել-նկարի՛ր-նկարե՛ք, լսել-լսի՛ր-լսե՛ք, նստել-նստի՛ր-նստե՛ք, կանգնել-կանգնի՛ր- կանգնե՛ք, զանգել-զանգի՛ր-զանգե՛ք, կապել-կապի՛ր- կապե՛ք, փրկել-փրկի՛ր-փրկե՛ք, կապկպել-կապե՛ք-կապի՛ր, կոտրատել-կոտրի՛ր-կոտրե՛ք, կապոտել-կապոտի՛ր- կաաղալ,
սողալ-սողա, կարդալ-կարդա, գնալ-գնա, մնալ-մնա, գոռալ-գոռա:

286. Տրված բայերը հրամայական դարձրո՛ւ և Բ շարքի բայերի հրամայական ձևերով կազմի՛ր նախադասություններ:

Ա. Հեռանալ-հեռացի՛ր, գոհանալ-գոհացի՛ր, վախենալ-վախեցի՛ր, կամենալ-կամեցի՛ր, հասնել-հասի՛ր, թռչել-թռչի՛ր, մեռնել-մեռի՛ր, կորչել-կորչի՛ր, փախչել-փախչի՛ր:
Բ. Ուտել-կեր, գալ-արի՛ր, տալ-վեռցնել, լինել-եղի՛ր, տեսնել-նայել, ելնել-կաzնգնել:

287. Հրամայի՛ր և արգելի՛ր (տե՛ս օրինակը): Կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

            Օրինակ՝
հավաքել – հավաքեցե՛ք կամ հավաքե՛ք – մի՛ հավաքեք:
Մաքրել – մաքրեցե՛ք – մի՛ մաքրեք:՝      ՝՝՝՝՝՝՝՝
Գնալ – գնացե՛ք – մի՛ գնաք կամ մի՛ գնացեք:
Հեռանալ – հեռացե՛ք – մի՛ հեռանաք կամ մի՛ հեռացեք:

            Վճարել-վճարե՛ք,վճարեցե՛ք կամ մի՛ վճարի՛
 հաշվել-հաշվե՛ք,հաշվեցե՛ք կամ մի՛ հաշվե՛ք
 հանել-հանե՛ք,հանեցե՛ք կամ մի՛ հանեք
 գումարել-գումարե՛ք,գումարեցե՛ք կամ մի՛ գումարե՛լ
գողանալ-գողացե՛ք, կամ մի՛ գողացե՛ք
 բարձրանալ-բարձրացե՛ք,կամ մի՛ բարձրացե՛ք
 խաղալ-խազացե՛ք, կամ մի՛ խաղացե՛ք
 խոսել-խոսացե՛ք, կամ մի՛ խորացե՛ք
 փորել-փորեցե՛ք, կամ մի՛ փորե՛ք
  գիտենալ-գիտեցե՛ք, կամ մի՛ գիտեցե՛ք
 մոտենալ-մոտեցե՛ք, կամ մի՛ մոտեցե՛ք:

Ժխտական խոնարհում

289. Նախադասությունները ժխտական դարձրո՛ւ: Ինչի՞ միջոցով արեցիր:

            Օրինակ՝
            Նա երեկոյան բակում էր: -Նա երեկոյան բակում չէր:

            Ձկների բնակարանը ծովն է:- Ծկների բնակարանը ծովում չէ։
            Հատուկ նշված տեղով անցավ փողոցը:- Հատուկ նշված տեղով չանցավ փողոցը։
            Առանց ջրի կյանք կա:- Առանց ջրի կյանք չկա։
            Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր կան:- Ճահճուտներում փարթամ խոտ ու հսկա ծառեր չկան։
            Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ աշխատեց Պետերբուրգի հանրային     գրադարանում:- Առակագիր Կռիլովը երկար ժամանակ չաշխատեց Պետերբուրգի հանրային    գրադարանում։

Չ ժխտական նախածանցի միջոցով։

290. Նախադասություaնները ժխտական դարձրո՛ւ: Ի՞նչ փոփոխություններ կատարեցիր:

            Օրինակ՝
Մարդը թափահարում է դրոշակը: – Մարդը չի թափահարում դրոշակը:

            Խաչմերուկում շարժումը կառավարում է լուսակիրը:- Խաչմերուկում շարժումը  չի կառավարում է լուսակիրը։

            Այդ լճի ջրերը սառչում են: – Այդ լճի ջրերը չեն սառչում։
            Նա իր երգը հորինել է ժողովրդի համար:- Նա իր երգը չի հորինել է ժողովրդի համար
            Շունչը պահած մարդը կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ:- Շունչը պահած մարդը չի կարողանում է ջրի տակ մի րոպեից ավելի դիմանալ
            Նա հետաքրքրվում էր ամեն ինչով:- Նա չէր հետաքրքրվում ամեն ինչով
            Նրա հարցերի թիվը հիմա մեծացել:- Նրա հարցերի թիվը հիմա չի մեծացել։
            Երկու գրքերն իրարից տարբերվում են:- Երկու գրքերն իրարից չեն տարբերվում։

Նյութը կարդա, և հիշիր

Բայը ցույց է տալիս գործողություն: Բայի ուղիղ ձևերն ունեն -ել կամ -ալ վերջավորություն (խոսել, խաղալ): Բայն ունի երեք դեմք՝ (I, II, III), և երկու թիվ՝ (եզակի, հոգնակի), որոնք արտահայտվում են բայական համապատասխան վերջավորություններով կամ օժանդակ բայի ձևերով (եմ, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին):

Բայը կարող է ցույց տալ ներկայում կատարվող, անցյալում կատարված կամ դեռ չկատարված, կատարվելիք գործողություն: Ըստ դրա էլ բայն ունի երեք ժամանակ՝ ներկա (գրում եմ), անցյալ (գրել եմ, գրեցի, գրում էի) և ապառնի (գրելու եմ, գրեմ, կգրեմ, պիտի գրեմ):